Karbouw met jongetje op de rug

Jovanka Wanadya

"Een karbouw (‘kerbau’) of waterbuffel is een lastdier dat wordt gebruikt om de rijstvelden te bewerken. Het jongetje zit gekleed, maar blootsvoets op een bundel brandhout. Op het platteland in Indië hielpen kinderen vaak mee op het land en werkten ze bijna net zo hard als de karbouw. Dit komt tot op de dag van vandaag nog voor. De ‘sawah’ (rijstveld) is te modderig om er doorheen te waden, vandaar dat het jongetje geen schoeisel draagt. Met name in de 19de eeuw, ten tijde van grote constructieprojecten of oogsten, dienden werkers of boeren zelf de karbouwen te faciliteren. Met oog op winstmaximalisatie bood de koloniale overheid geen enkele ondersteuning. Zodoende werden inheemse arbeiders veelvuldig benadeeld. Ze ontvingen geen financiële compensatie en riskeerden hun gehele levensonderhoud door hun eigen karbouw of werktuigen in te zetten. Een andere indicatie voor de sociaaleconomische achtergrond van het jongetje is zijn simpele kleding. De Ethische Politiek in de eerste helft van de twintigste eeuw leidde ertoe dat de koloniale regering in Indië de conventionele klederdracht ging voorschrijven. Inheemsen mochten alleen ‘inheemse’ of niet-Westerse kleding dragen, zoals een ‘sarong’, ‘kebaya’ of wat men zich maar kon veroorloven."

Hasti Tarekat Dipowijoyo

"Een buffel, een jongen en zijn ‘seruling bamboo’ (bamboefluit) zijn typische elementen in de Indonesische kunst; ze zijn onderwerp van schilderijen, sculpturen, schetsen, films, verhalen en nog veel meer. We noemen de jongen ‘penggembala kerbau’, buffelhoeder. Hij wordt afgebeeld met ontbloot bovenlijf en in de context van een ‘sawah’ (rijstveld). De fluit is gemaakt van bamboe, wat wordt geassocieerd met de veel voorkomende bamboestruiken op het platteland. De buffel is de meest waardevolle schat van het gezin en wordt vaak beschreven in kinderverhalen en traditionele overtuigingen als een dier met spirituele kracht. De jongen vertegenwoordigt over het algemeen het stereotype van een bescheiden en gehoorzame zoon die zijn plicht vervult, nadat hij ’s middags van school is teruggekomen.

De schilders Sudjono Abdullah en Basoeki Abdullah zijn bekend door hun werken met de titel Penggembala kerbau. Sapardi Djoko Damono schreef de roman Hujan Bulan Juni over de heilige Kyai Slamet, een witte buffel uit Keraton Kasunanan, Surakarta, die meerdere keren per jaar door middel van ceremonies heiligingen ontvangt."

Oscar Ekkelboom

"Een jongen zittend op een rund. Het is een veelvoorkomend thema in de Oost-Aziatische beeldcultuur, maar voorbeelden die zo gedetailleerd en natuurgetrouw zijn uitgewerkt als dit exemplaar zijn zeldzaam. Vooral in de Meiji periode (1868-1912) werd de os met ‘bokudo’, een jonge ossenherder (met fluit), een geliefd onderwerp in Japan.

De beeldtraditie kent een lange geschiedenis die teruggaat tot de 12de eeuw. De Chinese boeddhistische zenmeester Kuòān Shīyuǎn (ook: Kakuan Shien) stelde gedichten en illustraties samen in De tien ossenhoederbeelden. Het canonieke verhaal illustreert de tien stadia van de zenbeoefenaar om de geest volledig te zuiveren en te verlichten.

In de gedichten symboliseert de wilde os de inferieure geest van de jongen. Door de os te vangen en te bedwingen, verwezenlijkt de jongen zelfbewustzijn. In deze allegorie ligt de betekenis zen besloten. Na het temmen van de os kan de jongen kalm op het dier naar huis rijden. Deze bronzen sculptuur beeldt dat stadium van De tien ossenhoederbeelden uit: De os naar huis berijden."